Muzyka góralska – czym się charakteryzuje i skąd się wywodzi?

Ponoć każdy rodowity góral muzykę ma we krwi. Ile jest w tym prawdy, nie wiadomo. Nie da się jednak zaprzeczyć, że góralska muzyka i taniec to ważny element tradycji ludowej na południu Polski.

Wesołe brzmienie wygrywanych nut pojawia się niemal w każdej karczmie w Zakopanem. Co ciekawe, autorzy muzyki góralskiej są zazwyczaj anonimowi. W czym tkwi jej fenomen?

Zobacz też: Kayah o współpracy z Bregovicem: "Myślę, że dopiero teraz doceniamy to, co zrobiliśmy 20 lat temu" >>> 

Muzyka góralska – cechy

Taniec i muzyka góralska są ważnymi elementami naszej kultury. Podkreślają jej wyjątkowość, odrębność i są pewną wizytówką Polski. Ich oryginalność zaś podbija serca wielu ludzi na całym świecie. Muzyka góralska jest przekazywana z pokolenia na pokolenie, a jej największy urok tkwi w tym, że jest tworzona wciąż na nowo.

Czym cechuje się muzyka góralska? Wykorzystywane w niej instrumenty z pewnością są charakterystycznym elementem, który przekłada się na unikalne brzmienie. Skład kapeli góralskiej to zwykle czterech grajków. Jest tu więc obecny Prym, który gra melodię prowadzącą, trzymając skrzypce na barku lub na piersi (używa bowiem tylko 3 z 4 strun) i jest odpowiedzialny za dobór muzyki, Sekunda, czyli drugie skrzypce (uzupełniający lukę między prymem a basami) oraz Basy, przypominające mały kontrabas (na których ponoć gra się najprościej). Dawniej wykorzystywano też takie instrumenty jak gęśle, dudy i piszczałki. Cechą znamienną tej muzyki jest także wielogłosowość. Górale najczęściej śpiewają w grupach. Pieśń zaczyna jeden z nich, a reszta mu po chwili wtóruje. Głos ich zaś jest gardłowy i przepełniony krzykiem.

Zobacz też: Muzyka żydowska – najlepsi wykonawcy i ponadczasowe przeboje. Jak łączą się z kulturą żydowską? >>> 

Tempo muzyki góralskiej zazwyczaj jest żwawe, a słowa utworów niejednokrotnie nawiązują do umiłowania Tatr. Często pojawiają się motywy miłosne przedstawione „na wesoło”. Co ciekawe, muzyka góralska zawsze powstaje spontanicznie, np. podczas zabaw czy codziennych aktywności. Słowa i nuty nie są więc przez nikogo zapisywane, a jedynie powielane, „zasłyszane” przez kogoś innego. Rodzą się w ten sposób przyśpiewki, które w zależności od regionu mogą się nieco różnić zarówno linią melodyczną, jak i lirykami.

Stolica muzyki góralskiej

W których rejonach Polski króluje muzyka góralska? Można śmiało powiedzieć, że Zakopane jest jej „stolicą”. To właśnie w tym mieście turystycznym, ku uciesze wycieczkowiczów, widać jej największą eksplozję. Jest grana niemal na każdym kroku, w restauracjach, karczmach czy nawet ulicznych kramikach. Najlepsza muzyka góralska to jednak zdecydowanie ta grana na żywo, a nie odtwarzana z płyty. Dlatego tym, którzy chcą doświadczyć prawdziwego muzycznego doznania z folkową nutą, warto polecić wybranie się w miejsca, gdzie odbywają się takie minikoncerty. Bardzo często są to właśnie typowo góralskie karczmy, gdzie przy okazji serwowane jest tradycyjne jadło.

Gdzie pojawia się muzyka góralska? Beskidy to oprócz Zakopanego kolejny region, w którym skoczne folkowe rytmy także są wszechobecne, jednak w nieco zmienionej formie.

Nowoczesna muzyka góralska i biesiadna

Dawniej w muzyce góralskiej wykorzystywano tylko skrzypce i basy. Tendencja ta się jednak zmieniała wraz z upływem lat i współcześnie muzyka góralska komercyjna występuje w nieco innej odsłonie. Zespoły, które ją tworzą, wykorzystują bowiem nie tylko tradycyjne instrumenty, ale także np. gitary (elektryczną i basową) czy perkusję. Często pojawiają się także instrumenty dęte. Znane kapele, które reprezentują muzykę góralską nowoczesną , to m.in. Zakopower i Golec uOrkiestra.

Zobacz też: Samba – gorący taniec latynoamerykański. Jak wygląda nauka? >>>

Muzyka góralska elektroniczna grana jest zaś przez zespół Stanisława Karpiel-Bułecki, czyli Future Folk oraz Electro Halny. Tworzy ją także Gooral, czyli Mateusz Górny. Polska więc może poszczycić się wykonawcami, którzy inspirując się ludowym folklorem, tworzą produkt naprawdę wysokiej jakości. To dzięki nim ewolucja muzyki góralskiej weszła na nowy poziom, a nowoczesne, energetyczne brzmienie nie jest pozbawione jej tradycyjnego „sznytu”.

Nie da się zaprzeczyć, że muzyka góralska do tańca nadaje się idealnie. Nie dziwi więc fakt, że jej elementy pragnie mieć na swoim weselu wiele osób. Skoczne rytmy i radosne słowa sprawiają, że nogi rwą się do tańca, a gardło do wtórowania w śpiewaniu. Muzyka góralska na weselu potrafi skutecznie zaprosić gości na parkiet i jest gwarantem dobrej zabawy. Często przy takich okazjach młodzi wybierają utwory bardziej nowoczesne niż te tradycyjne. Są jednak i takie wesela, na których muzyka góralska biesiadna wykonywana jest „na siedząco”. Goście dostają specjalne śpiewniki i przed podaniem dania głównego śpiewają wspólnie kilka piosenek. Prawdziwą gratką w trakcie tego rodzaju imprez jest muzyka góralska na żywo wykonywana przez rodowitych mieszkańców Podhala.

Autor: Damian Drewulski

podziel się:

Pozostałe wiadomości

Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Materiał promocyjny

Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
Materiał promocyjny

Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
Materiał promocyjny

10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
Materiał promocyjny

Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
Materiał promocyjny

Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
Materiał promocyjny

Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Materiał promocyjny

Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
Materiał promocyjny

Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
Materiał promocyjny

Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Materiał promocyjny

E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"