Wolontariat to dobrowolna, świadoma i nieodpłatna praca na rzecz osób, społeczności lub społeczeństw. Wolontariuszem nazywa się osobę fizyczną, która bez wynagrodzenia i ochotniczo wykonuje dane świadczenia. Wolontariuszem może zostać każda osoba bez względu na wykształcenie, status zawodowy czy materialny, jednak kandydaci na wolontariuszy, którzy nie ukończyli 18 lat, muszą mieć pisemną zgodę prawnych opiekunów.
>>> Zobacz także:
- Ukraiński wolontariusz życie zawdzięcza Polakowi
- Przyjaciel dzieci z hospicjum
- Kobieta, która wypełnia kolorami życie dzieci z dworca Brześć
Umowa o wolontariat
Instytucja, która korzysta z pomocy wolontariusza, ma obowiązek zawarcia z nim pisemnej umowy, jeśli współpraca ma trwać dłużej niż 30 dni. Umowa o wolontariat określa zwykle:
- czas trwania współpracy,
- minimalną ilość czasu, jaką wolontariusz zobowiązuje się poświęcić na współpracę,
- rodzaj pracy świadczonej na rzecz danego programu, projektu, organizacji czy osoby,
- ogólne warunki współpracy, np. czy wolontariusz pracuje pod kierownictwem konkretnej osoby.
Nawet jeśli w umowie o wolontariat czas pracy wolontariusza określony jest na taki sam, jak w przypadku pełnego etatu, to wolontariusz ma inne prawa i obowiązki niż pracownik zatrudniony na umowę o pracę – nie przysługuje mu np. urlop wypoczynkowy ani zasiłek chorobowy.
Czas przepracowany w ramach umowy o wolontariat nie jest wliczany do stażu pracy , ale umowa o wolontariat nie pozbawia zasiłku osoby bezrobotnej ani statusu osoby bezrobotnej.
Rodzaje wolontariatu
Można wyróżnić kilka rodzajów wolontariatu – z uwzględnieniem formy pomocy, czasu oraz charakterystyki wolontariuszy lub osób, którym niesiona jest pomoc. Oto przykładowe rodzaje wolontariatu:
- wolontariat indywidualny – polega na pomocy poszczególnym osobom. Wolontariusze dotrzymują towarzystwa swoim podopiecznym, pomagają im załatwiać różne sprawy, wykonywać prace domowe, czytać, pisać czy organizować czas wolny;
- wolontariat grupowy (praca z grupą) – polega na pomocy w organizacji zajęć np. w świetlicach (odrabianie lekcji z dziećmi) czy w domach seniora;
- wolontariat okolicznościowy, akcyjny – polega na jednorazowym udziale w zorganizowanej akcji. Może to być np. działalność na rzecz lokalnej społeczności (zbiórka żywności czy odzieży, festyn, kwesta, impreza okolicznościowa, zbiórka pieniędzy itp.);
- wolontariat stały – wolontariusz jest związany przez dłuższy czas z daną organizacją i wykonuje dla niej określone prace. Wolontariusz stały może mieć np. pod opieką osobę w hospicjum bądź dziecko w domu dziecka, które regularnie odwiedza;
- wolontariat za granicą (wolontariat zagraniczny) – może to być np. wolontariat w Afryce albo wolontariat europejski. Zwykle w zamian za pracę na rzecz danej organizacji i pomoc lokalnej społeczności wolontariusze otrzymują zakwaterowanie, często wyżywienie, a czasem nawet bilety lotnicze, kieszonkowe i kurs języka urzędowego obowiązującego w danym kraju;
- wolontariat misyjny – to jedna z form wolontariatu zagranicznego. Organizacją takich wyjazdów zajmuje się np. Polska Akcja Humanitarna. Wolontariusze misyjni pracują w domach dziecka lub szkołach, prowadząc lekcje języka angielskiego, zajęcia plastyczne czy organizując czas wolny. Wolontariuszami misyjnymi są często psycholodzy, nauczyciele, lekarze (wolontariat medyczny), informatycy;
- workcamp – to kolejna forma wolontariatu zagranicznego. Polega na uczestnictwie w kilkutygodniowym projekcie, takim jak sadzenie drzew, praca z dziećmi czy ludźmi starszymi, stawianie płotów czy remontowanie budynków;
- wolontariat europejski EVS – to część Programu Erasmus+. Osoby w wieku od 18 do 30 lat uczestniczą w projektach zagranicznych, by pomagać przy akcjach ekologicznych, kulturalnych czy socjalnych;
- wolontariat dla młodzieży – skierowany jest do młodzieży przed 18. rokiem życia. Odbywa się pod opieką osoby dorosłej i polega np. na czytaniu książek osobom chorym, akcjach porządkowych czy uczestnictwie w kwestach i zbiórkach;
- wolontariat pracowniczy (wolontariat w firmie) – polega na wspieraniu przez przedsiębiorcę wybranych organizacji pozarządowych, fundacji czy osób potrzebujących.
Wolontariat – gdzie pomagać?
Jeśli chcesz pomagać dzieciom, możesz zdecydować się np. na wolontariat w szkole, wolontariat w domu dziecka lub wolontariat w świetlicy środowiskowej.
Często pomocy potrzebują także osoby bezdomne, starsze lub chore. Jeśli chcesz im pomagać, możesz zdecydować się na wolontariat w hospicjum, wolontariat w szpitalu, wolontariat w domu spokojnej starości lub wolontariat w schronisku dla bezdomnych.
Jeśli leży ci na sercu dobro zwierząt, możesz rozważyć wolontariat w schronisku. Pomoc zwierzętom polega na wyprowadzaniu psów na spacery czy uczestnictwie w zbiórkach. Możesz też stać się opiekunem tymczasowym dla psów czy kotów, które czekają na stały dom, a nie mogą przebywać w schronisku.
Informacji o wolontariatach najlepiej szukać w Internecie, np. na stronie Ogólnopolskiej Sieci Centrów Wolontariatu.
Autor: Redakcja Dzień Dobry Wakacje