Gdzie dopełniać obowiązku podatkowego? Zasady rezydencji podatkowej

Podatek Olgi Tokarczuk
Boonchai wedmakawand/Getty Images
Źródło: Moment RF
Istotą rezydencji podatkowej, inaczej nazywanej "domicyl podatkowy", jest określenie kto i w jakim zakresie będzie płacił podatki w danym kraju. Zasady ustalania rezydencji podatkowej regulują przepisy międzynarodowe. Mówi o nich również ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych z 26 lipca 1991 roku (art. 3, pkt.1). Podstawowe kryteria, które pozwalają na określenie rezydencji podatkowej w Polsce, to tzw. centrum interesów życiowych podatnika oraz ilość dni spędzonych w kraju.

Aby płacić podatki w Polsce, trzeba posiadać polską rezydencję podatkową. Jest to możliwe pod warunkiem, że także w tym kraju istnieje centrum interesów życiowych podatnika, co oznacza, że tu przebywa jego rodzina, tu pracuje, posiada majątek czy prowadzi działalność gospodarczą (punkty te nie muszą być spełnione jednocześnie). Innym kryterium jest ilość dni w roku, które podatnik spędził w kraju. Ustawa o podatku dochodowym mówi o 183 dniach w roku podatkowym. Polskie prawo wprowadza pojęcia ograniczonego i nieograniczonego obowiązku podatkowego.

Definicja rezydencji podatkowej

Osoby uzyskujące dochody mają obowiązek rozliczania się z nich, płacąc podatek. Polscy obywatele pracujący jedynie w kraju ojczystym rozliczają się w Polsce, składając stosowne deklaracje podatkowe. Zdarza się jednak, że pracują za granicami Polski, czasem w dwóch krajach jednocześnie, co może budzić wątpliwości co do sposobu wypełniania obowiązków podatkowych. W celu uporządkowania kwestii dotyczących dopełniania zobowiązań finansowych stworzono definicję "rezydencji podatkowej". Kraj rezydencji to ten, w którym podatnik ma swoje centrum interesów życiowych. Choć polska ustawa nie precyzuje, czym jest owo centrum, najczęściej jest to miejsce, gdzie podatnik mieszka, pracuje, ma rodzinę, z którego zarządza swoim majątkiem lub w którym prowadzi działalność gospodarczą. Jednak to nie jedyne kryterium, dzięki któremu można ustalić rezydencję podatkową. Drugim wskaźnikiem jest liczba dni podatkowych, które podatnik spędza w kraju. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, art. 3, pkt. 1a, mówi w tym przypadku o 183 dniach. Jeśli więc podatnik spełnia jeden z powyższych warunków, uznaje się, że jest mieszkańcem Polski, co nakłada na niego obowiązek podatkowy nieograniczony. Polska rezydencja podatkowa oznacza, że ze wszystkich dochodów, także tych pochodzących ze źródeł zagranicznych, rezydent musi rozliczyć się w Polsce. Istnieje jednak druga możliwość, kiedy na podatniku spoczywa obowiązek podatkowy ograniczony. Okoliczność taka zachodzi, gdy podatnik nie posiada w Polsce swojego centrum życiowych interesów lub przebywa tu krócej niż 183 dni w roku. W takiej sytuacji rozliczy się jedynie z dochodów uzyskanych w kraju.

Podwójna rezydencja podatkowa

Możliwa jest sytuacja, gdy dany podatnik posiada podwójną rezydencję podatkową. Dzieje się tak, gdy w jednym kraju mieszka, a w drugim przebywa dłużej niż ustawowe 183 dni w roku. Jest to sytuacja problematyczna, ponieważ podatnik ma obowiązek rozliczenia się w obu krajach jednocześnie. Aby jednak uniknąć konfliktu między urzędami skarbowymi w obu krajach, państwa podpisują (najczęściej dwustronne) umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. W umowie takiej określone są dodatkowe kryteria, dzięki którym możliwe jest doprecyzowanie rezydencji podatkowej. Stosuje się kryteria we wskazanej kolejności:

  • stałe miejsce zamieszkania,
    • ściślejsze powiązania społeczne i gospodarcze,
      • częstsze przebywanie,
        • obywatelstwo.

          Jeżeli żadne z kryteriów nie pozwala rozwiązać problemu, zazwyczaj państwa rozstrzygają tę kwestię na drodze porozumienia, dlatego każda sytuacja podwójnej rezydentury rozpatrywana jest indywidualnie. Ostateczne ustalenie, który domicyl podatnika jest właściwy, jest kwestią najistotniejszą, ponieważ pozwala prawidłowo rozliczyć się z podatków.

          Rezydencja podatkowa w USA, UK, Niemczech

          Uzyskanie rezydencji podatkowej w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej przebiega w podobny sposób, jak w Polsce. Amerykański rezydentem podatkowym staje się osoba przebywająca tam ponad 183 dni (lub łączna suma dni jej pobytów przekracza 183 dni – ilość dni w danym roku kalendarzowym, ⅓ długości w poprzednim i 1/6 dwa lata wcześniej). Amerykańskimi rezydentami są posiadacze zielonej karty oraz obywatele USA.

          W Wielkiej Brytanii wyróżnia się kilka rodzajów rezydencji podatkowej. Status rezydenta UK otrzymają osoby, które przebywają ponad 183 dni w roku na terenie UK lub przyjeżdżają do kraju przez kolejna 4 lata na okres 91 dni lub więcej. Kolejną sytuacją, w której uzyskuje się status rezydenta, jest przyjazd do UK w celu zamieszkania na stałe lub na okres 3 lat.

          Rezydencja podatkowa w Niemczech uzależniona jest od miejsca zamieszkania lub długości pobytu (ciągły, przekraczający 183 dni). Podatnik może rozliczać się z całości dochodów w Niemczech, również w sytuacji, gdy te uzyskane z pracy w tymże kraju stanowią 90 proc. jego ogólnych dochodów.

          Gorzki smak podatku cukrowego. Jakie produkty podrożały?

          Zobacz także:

          W 2021 roku wzrośnie podatek za psa. Kto i do kiedy musi go zapłacić?

          Dominika Kulczyk o ubóstwie menstruacyjnym: "Rządy powinny natychmiast znieść podatek od podpasek"

          Podatek od psa wzrośnie. O ile?

          Autor: Adrian Adamczyk

          Źródło zdjęcia głównego: Moment RF

          podziel się:

          Pozostałe wiadomości

          Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

          Zmiany w Dzień Dobry TVN. Do zespołu dołączą znane twarze

          Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

          Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

          Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

          Upiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?

          Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

          Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

          Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

          Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

          Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

          Wielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?

          Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

          Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

          Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

          Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

          Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

          Pomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka

          Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
          Materiał promocyjny

          Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

          Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

          Wysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?

          Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

          Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

          "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

          "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

          Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

          Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

          Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
          Materiał promocyjny

          Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

          Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

          Tuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent

          Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

          Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

          Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

          Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

          10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
          Materiał promocyjny

          10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

          Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

          Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

          Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

          Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

          Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

          Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

          Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

          Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

          Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
          Materiał promocyjny

          Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

          Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

          Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

          Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

          Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

          Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

          Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

          "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

          "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

          Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
          Materiał promocyjny

          Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

          Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

          Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

          Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

          Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

          Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
          Materiał promocyjny

          Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

          Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

          Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

          Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

          Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

          Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

          Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

          Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
          Materiał promocyjny

          Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

          "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

          "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

          Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

          Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

          "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

          "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

          Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
          Materiał promocyjny

          Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

          Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

          Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

          Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

          Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

          Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
          Materiał promocyjny

          Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

          Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

          Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

          Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

          Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

          To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

          To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

          Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

          Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

          Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

          Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

          Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

          Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

          E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
          Materiał promocyjny

          E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

          Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

          Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

          Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

          Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

          Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

          Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

          Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

          Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

          9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

          9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

          Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

          Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

          Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

          Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

          #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

          #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

          Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

          Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

          Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

          Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

          Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

          Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

          Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

          Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"