Bartnictwo to chów pszczół w przygotowanych do tego celu dziuplach drzew, czyli tzw. barciach. Ta forma pszczelarstwa była popularna na polskich ziemiach w XVI i XVII wieku. Co ważne, od ponad dziesięciu lat podejmowane są – z sukcesami – próby odrodzenia bartnictwa w Polsce.Najkrócej ujmując, bartnictwo to hodowla pszczół w barciach. Czy jest barć? To dziupla, w której znajduje się gniazdo pszczół. Barcią nazywa się też kłodę z drewna z otworem dla roju pszczół. Często używa się zamiennie pojęć bartnictwa i pszczelarstwa, choć bartnictwem określa się formę pszczelarstwa uprawianego w lasach. Z kolei pszczelarstwo jest hodowlą pszczół w ulach, a wywodzi się właśnie od bartnictwa.
Zobacz też: Co wiesz o pszczołach? Sprawdź się w quizie >>>
Czym jest bartnictwo? Historia bartnictwa na ziemiach polskich
Wróćmy jednak do historii bartnictwa w Polsce. Już w połowie XIV wieku w Statutach Kazimierza Wielkiego pojawiły się tzw. prawa dla bartników , czyli spisane wcześniej zwyczajowe zasady dotyczące rzemiosła bartniczego. Był to rok 1347, ale same zasady były przekazywane sobie przez bartników już dużo wcześniej. Polscy bartodzieje – inaczej bartnicy, pomiędzy X a XIII wiekiem zobowiązani byli do zbierania i dostarczania swoim władcom miodu w określonej ilości w skali roku. W średniowieczu polscy bartnicy tworzyli bractwa bartne . Największy rozwój bartnictwa w Polsce przypada na XVI i XVII wiek. Co więcej, jeszcze pod koniec XVIII wieku na samym Pomorzu Zachodnim doliczono się dwudziestu tysięcy barci, a w samym w Królestwie Kongresowym na początku XIX wieku ich liczba wynosiła około 70 tysięcy.
Na czym polegało bartnictwo w przeszłości?
Do barci na drzewach bartnicy dostawali się, używając powrozów, a po jakimś czasie również drabin. Barcie zamieszkiwały głównie „borówki”, czyli pszczoły leśne. Dziuple w pniach o minimum metrowej średnicy przygotowywano głównie na dębach oraz w sosnach. Wykorzystywane były też lipy, buk i graby. Aby sosna nadawała się do założenia barci, jej wiek musiał wynosić co najmniej 120 lat. Zanim wyjęto z barci plastry z miodem, pszczoły były podkurzane tzw. fajami bartniczymi, lub pochodniami. Z barci uzyskiwano jednorazowo więcej miodu niż z uli, gdyż w lasach pszczoły miały więcej pokarmu.
Zobacz też: Wypalanie traw – co trzeba wiedzieć? >>>
Bartnictwo obecnie
Wbrew pozorom bartnictwo jest zajęciem stosunkowo prostym, a na pewno wymaga mniej czasowego zaangażowania niż pszczelarstwo. To drugie wiąże się z utrzymywaniem i dbaniem o całe pasieki uli. Bartnictwo wymaga natomiast przeprowadzania dwóch przeglądów barci w ciągu rok – przeglądu wiosennego i jesiennego. Na wiosnę barcie otwiera się w celu oczyszczenia. Następnie musimy zdać się na pracowitość pszczół i własną cierpliwość, aż do miodobrania, podczas którego z jednej barci latem zebrać można pomiędzy jednym a dwoma kilogramami miodu. Miód z barci jest miodem wielokwiatowym. Bartnik wybiera miód pszczeli z barci raz w roku. Po tym przychodzi czas na przegląd jesienny barci. Pomiędzy przeglądami pozostaje tylko czekać, aż wszystko zadzieje się zgodnie z prawami natury.
Jak zacząć własną przygodę z bartnictwem?
Odradzanie się bartnictwa rozpoczęło się w roku 2006 na terenie nadleśnictwa w Spale. To tam bartnicy ściągani specjalnie z Uralu wykonali pierwsze od wieków barcie w Polsce. Uczuli się od nich polscy leśnicy, którzy obecnie stawiają sobie ambitny cel odbudowania polskiego bartnictwa i to nie tylko na terenie jego nowej kolebki w okolicach Spały. W Polsce wdrażane były dedykowane programy przywracania bartnictwa , dzięki którym w ślad nadleśnictwa w Spale iść mogły inne regiony, np. Puszczy Białowieskiej czy Puszczy Augustowskiej. Są też prowadzone badania oraz dedykowane szkolenia dla bartników. Oprócz działań w ramach projektów stale przybywa osób prywatnych chcących spróbować swoich sił w bartnickim fachu. Tak stało się przykładowo w nadleśnictwie Augustów.
Zobacz też: Jak pozbyć się śladów po ukąszeniu komarów i innych owadów? >>>
Staraniom osób prywatnych przychylna jest Dyrekcja Lasów Państwowych. Utrudnieniem jest jednak brak regulacji prawnych dotyczących prywatnych barci w lasach należących do państwa . Aby rozpocząć własną działalność jako bartnik, na pewno konieczny jest upór. Nie ma zbyt wielu opracowań, które mogłyby to ułatwiać. Pomocne może okazać się też sprawdzenie, czy w czasie, gdy chcemy wystartować z działalnością, nie będę dostępne jakieś programy wspomagające rozwój bartnictwa , jak to bywało w poprzednich latach.
Dobrym pomysłem wydaje się odszukanie osób mających doświadczenie i wiedzę dotyczącą zakładania barci, można też korzystać z programów celowych. W Polsce działa również Fundacja Bractwo Bartne . Choć duża część aktywności tej organizacji skupia się na terenie Puszczy Augustowskiej, to jej celem jest też wspomaganie zakładania kolejnych barci, nie tylko w Polsce, ale nawet poza jej granicami.
Pozostałe wiadomości
Gorące tematyPomyśl, zanim udostępnisz zdjęcia swojego dziecka
GwiazdyTakiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących
GwiazdyUpiekłam fit "sernik" Anny Lewandowskiej. Bez glutenu, bez laktozy... bez smaku?
Styl życiaQuiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?
Przepisy kulinarneŻurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?
NewsyWielkanoc z Dzień Dobry TVN. Jakie świąteczne niespodzianki czekają widzów?
GwiazdyRebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"
GwiazdyNowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał
Przepisy kulinarneSerowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
Ślub i weseleWysyłają gościom wirtualne zaproszenia na ślub. Czy to dobry pomysł?
Styl życiaTradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?
Przepisy kulinarne"Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić
GwiazdyWojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"
Przepisy kulinarneWyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
ParentingTuż po porodzie otrzymała od matki niestosowny prezent
Zdrowe odżywianieIle jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości
GwiazdyKsiężna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"
Podróże10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
ParentingKobiety hejtowane za wielodzietność. "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"
GwiazdyZjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?
Styl życiaSiostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"
GwiazdyKlaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?
Zdrowe odżywianieTen składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
HoroskopWiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania
PsychologiaCzy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"
Styl życiaPolska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu
Parenting"Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom
Przepisy kulinarnePotrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
GwiazdyMarcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"
GwiazdyObejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki
Sposób na wnętrzeSposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
GwiazdySarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka
GwiazdyWyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"
GwiazdyNazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?
Pielęgnacja twarzy i ciałaDbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
Parenting"Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia
DomSposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić
Gwiazdy"Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie
Pielęgnacja twarzy i ciałaZatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
NewsyPlatforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"
Aranżacje wnętrzWiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje
LongFormBrak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
NewsyCo i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?
ZwierzętaNie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas
Styl życiaTo najczęstszy błąd w podawaniu żurku
HoroskopWybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4
GwiazdyMateusz Hładki poprowadzi nowy program
Przepisy kulinarneSprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?
NewsyE-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
Zdrowe odżywianieIle cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"
Styl życiaPaulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie
ParentingWielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"
GwiazdySanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?
Przepisy kulinarne9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy
ŚwiatWakacje w maju – gdzie warto pojechać?
GwiazdyOla Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą
Nasze akcje#DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas
Styl życiaJak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"
GwiazdyGrupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę
GwiazdyBeata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów
Styl życiaNauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"