Była własnością swojego męża. Jak pomóc ofiarom przemocy domowej?

Ofiary przemocy to bardzo często żony i partnerki, które tak jak bohaterka naszego materiału doświadczają jej we własnym domu, od najbliższej osoby. Dlaczego tak trudno im wyrwać się z przeklętego kręgu i jak możemy pomóc takiej osobie, gdy widzimy, albo choćby podejrzewamy, co dzieje się za zamkniętymi drzwiami jej rodzinnego domu? Gościem Dzień Dobry TVN była Anna Wiechcińska-Szymańska, psycholog ze Stowarzyszenia na rzecz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia".

Według danych z października 2019 r. jednym z głównych tematów podejmowanych przez osoby dzwoniące na Pogotowie "Niebieska Linia" była przemoc. Przemoc psychiczną zgłaszało 535 osób (w tym 9 dzieci), przemoc fizyczną - 313 (w tym 7 dzieci). Odnotowano również niemały udział przemocy ekonomicznej oraz seksualnej. Na podstawie danych zebranych w październiku 2019 r. można stwierdzić, że w zdecydowanej większości przypadków zgłaszanych w Pogotowiu "Niebieska Linia" osobą krzywdzącą jest partner. Dzwoniący nierzadko opisywali również sytuacje, w których osobami stosującymi przemoc byli rodzice.

>>> Zobacz także:

Mity i stereotypy sprzyjające przemocy

Wiele mitów i stereotypów sprzyja niestety przemocy, usprawiedliwia ją i postuluje powstrzymywanie się od reakcji osób z zewnątrz.

  • Kobieta powinna wstydzić się, jeśli doznaje przemocy: "to wszystko twoja wina - powinnaś się wstydzić", "twoja rodzina - świadczy o tobie", "kobieta jest strażniczką domowego ogniska", "widocznie nie dosyć się starałaś", "musisz być samolubną egoistką", itp. Pamiętajmy, że za przemoc odpowiada sprawca - niezależnie od tego, co robiła, czy jak się zachowuje ofiara. W sprawach przemocy osoba słabsza, a taką jest ofiara (a jest nią najczęściej kobieta) - zazwyczaj - nie ma żadnych szans. Po rozważeniu dysproporcji sił - nikt by nie miał. To nie jest żadna wina osoby doznającej przemocy i nie ma ona czego się wstydzić. Po prostu - tak się złożyło, że spotkała na swojej drodze sprawcę przemocy. Nie ma więc co brać na siebie winy i odpowiedzialności, ukrywać i milczeć. Wręcz przeciwnie: trzeba wszystkim mówić, protestować, bronić się, dbać o siebie: swoje bezpieczeństwo, potrzeby, komfort, dobre samopoczucie i prawa.
    • Dla dobra dzieci powinno się znosić wszystko ze strony współmałżonka: "kobieta powinna poświęcić się dla dobra dzieci i rodziny", "powinnam wytrzymać wszystko dla dobra dzieci", "dzieci powinny mieć ojca", "lepszy zły ojciec, niż żaden" itp. Nic nie usprawiedliwia i nie uzasadnia znoszenia przemocy ze strony partnera. Z badań i doniesień praktyków wynika, że dzieci wychowujące się w rodzinach, gdzie jest przemoc "nasiąkają" przemocą. Nawet jeśli nie są bezpośrednio bite, upokarzane, wykorzystywane, zaniedbywane i molestowane, a "tylko" obserwują przemocowe traktowanie matki przez ojca, to równocześnie są osobami doznającymi przemocy. Dzieci, które są "tylko" świadkami przemocy w rodzinie, są jednocześnie jej ofiarami.
      • W sprawy rodzinne nie należy się wtrącać: "brudy pierze się we własnym domu", "co to za ptak, co własne gniazdo kala?", "wolnoć Tomku w swoim domku", "mój dom - moją twierdzą", "bliscy nie krzywdzą", itp. Przekonanie to nakazuje trzymanie spraw rodzinnych w tajemnicy przed obcymi, dodatkowo czyniąc z tego cnotę godną pochwały. Zamyka dom przed ingerencją z zewnątrz. Jest to jeden z najpowszechniejszych hamulców powstrzymujących reakcję osoby doznające przemocy i innych ludzi - sąsiadów, policjantów, innych osób - na to, co się dzieje w rodzinie. Tak samo myśli policjant, który nie spieszy z pomocą bitej kobiecie, jak i przypadkowy przechodzień, który widzi jak matka bije dziecko w supermarkecie. Gdyby to dotyczyło obcych, prawdopodobnie - każdy z nich jakoś by zareagował. A w sprawy rodzinne - lepiej się nie wtrącać Warto więc wiedzieć, że z doniesień policyjnych wynika, iż najwięcej przestępstw popełnianych jest w obrębie rodziny. Wielu ludzi nie radzi sobie z problemami rodzinnymi i bez pomocy osób z zewnątrz, nie jest w stanie znaleźć konstruktywnych rozwiązań. Im wcześniejsze "wtrącanie się", tym większa szansa na pomyślniejsze i szybsze rozwiązanie sprawy. Dotyczy to zwłaszcza przemocy w rodzinie, gdzie prewencja, szybka i przemyślana interwencja - mogą przyczynić się do powstrzymania eskalacji zdarzeń i zapobiec niejednej tragedii. Pamiętajmy, że szukając wyjścia z sytuacji przemocy, stwarzamy szanse dla siebie oraz dla całej rodziny.
        • Najczęstszą formą przemocy jest bicie: "nikt nikogo nie pobił, więc nie było przemocy", "nie ma śladów - nie ma przemocy", itp. Przekonanie to ogranicza przemoc tylko do bicia. Wiadomo jednak, że przemoc fizyczna jest tylko jedną z form krzywdzenia. Z badań robionych w ostatnich latach w warszawskich szkołach, wynika że najczęściej występującą formą przemocy domowej jest przemoc psychiczna. Przez większość osób doznających przemocy, forma ta jest traktowana, jako szczególnie dolegliwa i bolesna. Okazuje się, że uderzenie często łatwiej znieść, niż upokorzenie, krytyczne oceny oraz przykre i głęboko raniące słowa. Specyfiką przemocy psychicznej jest to, że pozostawia ślady w obszarze funkcjonowania psychicznego człowieka. Prawo więc, które jest oparte na wymiernych i konkretnych dowodach, często niewiele może pomóc osobie krzywdzonej w ten sposób.
          • Przemoc dotyczy rodzin patologicznych, z tzw: "marginesu: "przemoc i alkohol, to jedno", "to taka porządna rodzina - niemożliwe, by była tam przemoc", "oni oboje mają wyższe wykształcenie - nie mogli tego zrobić swojemu dziecku", itp. Przekonanie to zniekształca obraz zjawiska przemocy, spychając je do środowisk, z którymi większość społeczeństwa nie ma wielu kontaktów. Pozwala to czuć się w miarę bezpiecznie w gronie tzw: "porządnych obywateli", z poczuciem, że "nas te sprawy nie dotyczą". Niestety, z doświadczeń osób przeciwdziałających przemocy w rodzinie wynika, że jest to zjawisko, które dotyczy wszystkich środowisk i warstw społecznych. Ludzie doznają przemocy, niezależnie od statusu społecznego, wykształcenia, posiadanych pieniędzy, majątku. Przemoc w rodzinie to jedno z najbardziej demokratycznych zjawisk psychospołecznych, może zdarzyć się każdemu.
            • Ofiara sama sobie winna: "widocznie go sprowokowała", "pewnie jest masochistką, skoro go nie opuszcza - musi lubi być bita", "pewnie coś takiego zrobiłam, że on nie mógł inaczej", "starałem się, ale ona nie dała mi wyjścia", "dlaczego mi to zrobiła?", itp. Wokół winy i odpowiedzialności za przemoc narosło wiele nieprawdziwych przekonań i mitów. Jakkolwiek może się to wydawać irracjonalne, bardzo często to ofiara jest obwiniana za to, co ją spotkało. Przekonany o tym jest sprawca, który czuje się wręcz "zmuszony" przez zachowanie ofiary do zastosowania przemocy. "Prosił", "tłumaczył", "przekonywał", "groził", a ona nie chciała się podporządkować, więc "musiał" użyć siły. "Sama sobie winna". Przekonana o tym często bywa osoba poszkodowana: "odezwałam się, a on był zmęczony po pracy", "za mało się starałam", "nie potrafię mu dogodzić", "źle się zachowywałam", "co zrobiłam źle?" - to tylko kilka przykładów pojawiających się uzasadnień. Przekonani bywają świadkowie i przedstawiciele służb: "po co tam poszła", "musiała go sprowokować", "skoro nie opuszcza go, to lubi być krzywdzona", "musi być jędzą, skoro ją pobił". Podobnych przykładów wypowiedzi, zawierających wyjaśnienie zachowania sprawcy i obwiniających ofiarę za doznaną przemoc, można przytoczyć znacznie więcej.
              • Kobieta bez mężczyzny jest nic nie warta: "niechby pił, niechby bił, byle by był", "kobieta, która żyje bez mężczyzny jest feministką lub lesbijką - nie jest w pełni kobietą i jest gorsza", "stara panna - okropny los - musi być straszną jędzą". Przekonania powyższe, choć nadal dość powszechne, nie znajdują potwierdzenia we współczesnym świecie. Minęły czasy, gdy kobiety nie posiadały żadnych praw i bez pomocy i wsparcia mężczyzny nie miały szans na dobre, satysfakcjonujące, godne i dostatnie życie. Jest wiele przykładów z codziennego życia, które pokazują, że kobiety radzą sobie równie dobrze, jak mężczyźni a często i lepiej, w wielu sferach życia,. Na nic jednak zdadzą się porównania kto "lepszy" i "silniejszy" - mężczyzna, czy kobieta - każda bowiem płeć jest równie ważna. Jesteśmy sobie równi "mamy prawo być tutaj", "a miłość jest wieczna, jak trawa" . Mamy wspólny "los", "dom" i takie same prawa.

                Autor: Bernadetta Jeleń

                Źródło: Niebieska Linia

                Źródło zdjęcia głównego: People Images/Getty Images

                podziel się:

                Pozostałe wiadomości

                Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

                Samotność, stres i szok młodej mamy. "W łazience się zamykałam i płakałam"

                Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

                Takiego programu dawno nie było. W pracy stawi się wyjątkowy skład prowadzących

                Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

                Quiz. Sprawdź, co wiesz o wielkanocnych potrawach?

                Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

                Żurek i barszcz biały - czym się różnią te wielkanocne zupy?

                Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

                Rebel Wilson straciła dziewictwo w wieku 35 lat. "Ludzie mogą poczekać, aż będą gotowi"

                Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

                Nowy uczestnik wszedł do "Hotelu Paradise 8" i od razu namieszał

                Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym
                Materiał promocyjny

                Serowe pyszności na Wielkanoc. Poznaj przepisy Andrzeja Polana na dania z serem długodojrzewającym

                Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

                Jak gwiazdy spędzają Wielkanoc? Marzena Rogalska: "Szaleństwo"

                Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

                Tradycje wielkanocne - zwyczaje, ciekawostki i symbole Wielkanocy. Co powinno być w koszyczku wielkanocnym?

                "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

                "Po Wielkanocy sałatkę jarzynową wyrzuca 68% Polaków". Znana dziennikarka radzi, co z niej zrobić

                Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

                Wojciech Modest Amaro podzielił się rodzinną nowiną. "Piękny Aniołek już jest na świecie"

                Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego
                Materiał promocyjny

                Wyjątkowe dania z drobiu na Wielkanoc (i nie tylko). Wypróbuj przepisy Matteo Brunettiego

                Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

                Ile jajek można zjeść w tygodniu? Ekspert rozwiewa wątpliwości

                Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

                Księżna Kate wspierała ją w chorobie. Teraz 8-latka chce zrobić dla niej to samo. "Wyzdrowieje tak, jak ja"

                10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu
                Materiał promocyjny

                10 kroków dzieli Cię od udanej podróży. O tym należy pamiętać przy planowaniu wyjazdu

                Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

                Kobiety hejtowane za wielodzietność.  "Odpieluszkowe zapalenie mózgu"  

                Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

                Zjadłam słynny żurek Magdy Gessler. Czy talerz zupy jest wart swojej ceny?

                Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

                Siostry uratowały sklep dziadka. "To nie mogło się tak skończyć"

                Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

                Klaudia El Dursi zabiera w podróże walizki z jedzeniem?

                Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"
                Materiał promocyjny

                Ten składnik warto suplementować. "Odpowiada za to, że nasza skóra jest ładna, a włosy piękne"

                Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

                Wiosenny horoskop miłosny. Pojawią się emocjonalne burze i zawirowania

                Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

                Czy epidemia opioidowa ma szansę dotrzeć do Polski? "4 lata temu nie mieliśmy żadnych przypadków"

                Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

                Polska ma własnego van Gogha. Ekspertyzy potwierdziły autentyczność obrazu

                "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

                "Alkohol, przemoc, zaniedbania". Gabriela nie bała się pomóc maluchom

                Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy
                Materiał promocyjny

                Potrawy wielkanocne, które zawładną świątecznym stołem. Przepisy Sebastiana Olmy

                Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

                Marcin Prokop ma wyjątkową relację z bratem, lecz nie zawsze było kolorowo. "Zburzył mój spokój"

                Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

                Obejrzałam dwa odcinki serialu "Klara". Każdy zna kogoś takiego, jak matka głównej bohaterki

                Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"
                Materiał promocyjny

                Sposób na wnętrze: Metamorfoza starej i niefunkcjonalnej kuchni. "To jest rewelacja"

                Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

                Sarah Ferguson wspiera Kate. Sama walczyła z dwoma typami raka

                Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

                Wyjątkowy gość specjalny w "MasterChef Nastolatki"

                Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

                Nazywają go "trudnym aktorem". Jaki naprawdę jest Sebastian Fabijański?

                Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?
                Materiał promocyjny

                Dbać trzeba nie tylko o włosy, ale i o skórę głowy. Jak to robić?

                "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

                "Łazienkowe przekleństwa" - zbawienna metoda czy szkodliwy trend? Psycholożka wyjaśnia

                Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

                Sposób na idealnie białe firanki i obrusy na święta - sprawdź, co trzeba zrobić

                "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

                "Hotel Paradise 8". Ola i Ada rozdają karty. Ich decyzja może mieć wpływ na Rajskie Rozdanie

                Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry
                Materiał promocyjny

                Zatrzymaj pierwsze zmarszczki. Sprawdź, jak zapobiec starzeniu się skóry

                Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

                Platforma streamingowa Max już w czerwcu. "Na tę chwilę czekaliśmy 2 lata"

                Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

                Wiosna na wielkanocnym stole. Stwórz własne dekoracje

                Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?
                Materiał promocyjny

                Brak apetytu u osób starszych. Co robić, kiedy seniorzy przestają jeść?

                Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

                Co i za ile kupimy do koszyka wielkanocnego?

                Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                Nie wiesz, jak rozmawiać ze swoim psem? Waszą komunikację poprawi Radek Ekwiński. Napisz do nas

                To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

                To najczęstszy błąd w podawaniu żurku

                Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

                Wybuchowy ekstrawertyk, a może cichy introwertyk? Poznaj numerologiczną 4

                Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

                Mateusz Hładki poprowadzi nowy program

                Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

                Sprawdzony trik z TikToka. Jak sprytnie pokroić mango?

                E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"
                Materiał promocyjny

                E-sklep TVN. Co jest w ofercie? "Widzowie poczują się częścią czegoś większego"

                Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                Ile cukru jest w przekąskach dla dzieci? "Owoce się je, a nie pije"

                Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                Paulina Holtz oddała kuchnię. Ogłoszenie zamieściła na popularnej grupie

                Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                Wielka przeprowadzka rodziny Clarke. "Najbardziej obawiamy się o Czarusia"

                Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                Sanah szczerze o swoich lękach. Czego się obawia?

                9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                9 tradycyjnych potraw na Wielkanoc - najlepsze przepisy

                Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

                Wakacje w maju – gdzie warto pojechać?

                Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

                Ola Żuraw-Świątek po 10 latach pogodziła się z mamą

                #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

                #DzieńDobrywPolsce. Potrzebujesz interwencji Dzień Dobry TVN? Napisz do nas

                Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

                Jak rozmawiać z dziećmi o ukrzyżowaniu Jezusa? "Mają prawo wiedzieć, że umieramy"

                Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

                Grupowa randka w "Hotelu Paradise 8". Ktoś złoży uczestnikom niezapowiedzianą wizytę

                Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

                Beata Ścibakówna skrytykowała zachowanie młodych aktorów

                Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"

                Nauczycielka, która nie stawia stopni. "Obawiałam się bardziej reakcji rodziców niż uczniów"